MOI CAC BAN DOC BAI SAU DAY: 1)
Chứng đạo ca (zh. 證道歌, ja. shōdōka) nghĩa là “bài ca về sự trực nhận chân lí”. Mang hai nghĩa sau:
1. Chỉ những bài ca tán tụng Chân như của các Thánh nhân khi thành đạo, đặc biệt là những vị Đại thành tựu
2. Một kiệt tác của Thiền sư Vĩnh Gia Huyền Giác, cũng được gọi là Tối thượng thừa Phật tính ca (最上乘佛性歌, ja. saijōjō busshō-ka). Tác phẩm này chứa đựng những khái niệm căn bản của Pháp bảo đàn kinh, của các bộ kinh thuộc hệ Bát-nhã-ba-la-mật-đa.
Ngay trong bài kệ đầu, Sư đã nhấn mạnh đến quan niệm trung tâm của Thiền tông (bản dịch của Trúc Thiên):
- 無明實性即佛性
- 幻化空身即法身
- Vô minh thật tính tức Phật tính
- Huyễn hoá không thân tức Pháp thân
- Tính thật vô minh tức Phật tính,
- thân không ảo hoá tức Pháp thân.”
Câu “(Bản lai) Vô nhất vật”, từ trước đến bây giờ chẳng có một vật – vốn đã có trong Pháp bảo đàn kinh – được nhắc lại hai lần trong bài ca này. Theo Sư, sự chứng ngộ chân lí xảy ra một cách bất thình lình (Đốn ngộ). Cùng với Tín tâm minh của Tam tổ Tăng XánChứng đạo ca là tác phẩm thiền nổi danh, được dịch sang rất nhiều thứ tiếng.
CHỨNG ĐẠO CA (Phiên âm) Quân bất kiến : Tuyệt học vô vi nhàn đạo nhân, Bất trừ vọng tưởng bất cầu chân ? Vô minh thực tánh tức Phật tánh, Ảo hoá không thân tức Pháp thân. Pháp thân giác liễu vô nhất vật, Bổn nguyên tự tánh thiên chân Phật. Ngũ ấm phù vân không khứ lai, Tam độc thủy bào hư xuất một. Chứng thực tướng, vô nhân pháp, Sát na diệt khước a tì nghiệp. Nhược tương vọng ngữ cuống chúng sanh. Tự chiêu bạt thiệt trần sa kiếp. Đốn giác liễu Như Lai thiền, Lục độ vạn hạnh thể trung viên. Mộng lý minh minh hữu lục thú, Giác hậu không không vô đại thiên. Vô tội phước, vô tổn ích, Tịch diệt tánh trung mạc vấn mịch. Tỉ lai trần ki’nh vị tằng ma, Kim nhật phân minh tu phẫu tích. Thùy vô niệm? Thùy vô sanh? Nhược thực vô sanh vô bất sanh. Hoán thủ cơ quan mộc nhân vấn: Cầu Phật thi công tảo vãn thành ? Phóng tứ đại, mạc bả tróc, Tịch diệt tánh trung tùy ẩm trác. Chư hành vô thường nhất thiết không, Tức thị Như Lai đại viên giác. Quyết định thuyết, biểu chân tăng, Hữu nhân bất khẳng nhiệm tình trưng : Trực triệt căn nguyên Phật sở ấn: Trích diệp tầm chi ngã bất năng ! Ma ni châu, nhân bất thức, Như Lai tạng lý thân thâu đắc: Lục ban thần dụng không bất không, Nhất lỏa viên quang sắc phi sắc. Tịnh ngũ nhãn, đắc ngũ lực, Duy chứng nãi tri nan khả trắc. Kính li khán hình kiến bất nan, Thủy trung tróc nguỵệt tranh niên đắc. Thường độc hành, thường độc bộ, Đạt giả đồng du niết bàn lộ. Điệu cổ thần thanh phong tự caọ Mao tụy cốt cương nhân bất cố. Cùng Thích tử, khẩu xưng bần, Thực thị thân bần đạo bất bần. Bần tắc thân thường phi lũ hạt, Đạo tắc tâm tàng vô giá trân. Vô giá trân, dụng vô tận, Lợi vật ứng cơ chung bất lận. Tam thân tứ trí thể trung viên, Bát giải lục thông tâm địa ấn. Thượng sĩ nhất quyết nhất thiết liễụ Trung hạ đa văn đa bất tín. Đản tự hoài trung giải cấu y, Thùy năng hướng ngoại khoa tinh tiến? Tòng tha báng, nhiệm tha phi, Bả hỏa thiêu thiên đồ tự bì. Ngã văn kháp tự ẩm cam lộ, Tiêu dung đốn nhập bất tư nghì. Quán ác ngôn, thị công đức, Thử tắc thành ngô thiện tri thức. Bất nhân sán báng khởi oan thân, Hà biểu vô sanh từ nhẫn lực . Tông diệc thông, thuyết diệc thông, Định huệ viên minh bất trệ không. Phi đản ngã kim độc đạt liễu, Hằng sa chư Phật thể giai đồng. Sư tử hống, vô úy thuyết, Bách thủ văn chi giai não liệt. Hương tượng bôn ba thất khước uy, Thiên long tịch thính sanh hân duyệt. Du giang hải, thiệp sơn xuyên, Tầm sư phỏng đạo vi tham thiền. Tự tòng nhận đắc Tào Khê lộ, Liễu tri sanh tử bất tương can. Hành diệc thiền, tọa diệc thiền, Ngữ mặc động tịnh thể an nhiên. Túng ngộ phong đao thường thản thản, Giả nhiêu độc dược giã nhàn nhàn. Ngã Sư đắc kiến Nhiên Đăng Phật, Đa kiếp tằng vi nhẫn nhục tiên. Kỉ hồi sanh ? kỉ hồi tử ? Sanh tử du du vô định chỉ ! Tự tòng đốn ngộ liễu vô sanh, Ư chư vinh nhục hà ưu hỉ Nhập thâm sơn, trú lan nhã, Sầm ngâm u thúy trường tùng hạ, Ưu du tĩnh tọa dã tăng gia, Quých tịch an cư thực tiêu sái ? Giác tức liễu, bất thi công, Nhất thiết hữu vi pháp bất đồng. Trụ tướng bố thí sanh thiên phước, Do như ngưỡng tiễn xạ hư không. Thế lực tận, tiễn hoàn trụy, Chiêu đắc lai sanh bất như ý. Tranh tự vô vi thực tướng môn, Nhất siêu trực nhập Như Lai địạ Đản đắc bổn, mạc sầu mạt, Như tịnh lưu li hàm bửu nguyệt. Kí năng giải thử như ý châu, Tự lợi lợi tha chung bất kiệt. Giang nguyệt chiếu, tùng phong xuy, Vĩnh dạ thanh tiêu - hà sở vỉ Phật tánh giới châu tâm địa ấn, Vụ lộ vân hà thể thượng ỵ Hàng long bát, giải hổ tích, Lưỡng cổ kim hoàn minh lịch lịch. Bất thị tiêu hình hư sự trì, Như Lai bửu trượng thân tung tích. Bất cầu chân, bất đoạn vọng, Liễu tri nhị pháp không vô tướng. Vô tướng vô không vô bất không, Tức thị Như Lai chân thực tướng. Tâm kính minh giám vô ngại, Quách nhiên oánh triệt châu sa giớị Vạn tượng sâm la ảnh hiện trung, Nhất lỏa viên quang phi nội ngoạị Hoát đạt không, bát nhân quả, Mãng mãng đãng đãng chiêu ương họạ Khí hữu trước không bệnh diệc nhiên, Hoàn như tị nịch nhi đầu hỏạ Xả vọng tâm, thủ chân lý, Thủ xả chi tâm thành xảo ngụy Học nhân bất liễu dụng tu hành, Chân thành nhận tặc tương vi tử. Tổn pháp tài, diệt công đức, Mạc bất do tư tâm ý thức. Thị dĩ thiền môn liễu khước tâm, Đốn nhập vô sanh tri kiến lực. Đại trượng phu bỉnh huệ kiếm, Bát nhã phong hề kim cương diệm. Phi đản năng thôi ngoại đạo tâm, Tảo tằng lạc khước thiên ma đảm. Chấn pháp lôi, kích pháp cổ, Bố từ vân hề sái cam lộ. Long tượng xúc đạp nhuận vô biên, Tam thừa ngũ tánh giai tỉnh ngộ. Tuyết sơn phì nhị cánh vô tạp, Thuần xuất đề hồ ngã thường nạp. Nhất tánh viên thông nhất thiết tánh. Nhất pháp biến hàm nhất thiết pháp, Nhất nguyệt phổ hiện nhất thiết thủy, Nhất thiết thủy nguyệt nhất nguyệt nhiếp. Chư Phật pháp thân nhập ngã tánh, Ngã tánh đồng cộng Như Lai hiệp. Nhất địa cụ túc nhất thiết địa, Phi sắc phi tâm phi hạnh nghiệp. Đàn chỉ viên thành bát vạn môn, Sát na diệt khước tam kỳ kiếp. Nhất thiết số cú phi số cú, Dữ ngô linh giác hà giao thiệp ? Bất khả hủy, bất khả tán, Thể nhược hư không vô nhai ngạn. Bất ly đương xứ thường trạm nhiên. Mịch tức tri quân bất khả kiến. Thủ bất đắc, xả bất đắc, Bất khả đắc trung chỉ ma đắc. Mặc thời thuyết, thuyết thời mặc. Đại thí môn khai vô ủng tắc... Hữu nhân vấn ngã giải hà tông, Báo đạo Ma Ha Bát Nhã lực. Hoặc thị hoặc phi nhân bất thức, Nghịch hành thuận hành thiên mạc trắc. Ngô tảo tằng kinh đa kiếp tụ Bất thị đẳng nhàn tương cuống hoặc. Kiến pháp tràng, lập tông chỉ Minh minh Phật sắc Tào Khê thị. Đệ nhất Ca Diếp thủ truyền đăng, Nhị tháp bát đại Tây Thiên ký. Pháp đông lưu, nhập thử thổ, Bồ Đề Đạt Ma vi sơ tổ. Lục đại truyền y thiên hạ văn, Hậu nhân đắc đạo hà cùng số. Chân bất lập, vọng bổn không. Hữu vô câu khiển bất không không, Nhị thập không môn nguyên bất trước, Nhất tánh Như Lai thể tự đồng. Tâm thị căn, pháp thị trần, Lưỡng chủng do như kính thượng ngân. Ngân cấu tận trừ quang thỉ hiện, Tâm pháp song vong tánh tức chân. Ta mạt pháp ! ác thời thế ! Chúng sanh phước bạc nan điều chế. Khứ thành viễn hề tà kiến thâm, Ma cường pháp nhược đa oan hại, Văn thuyết Như Lai đốn giáo môn, Hận bất diệt trừ như ngõa toáị Tác tại tâm, ương tại thân, Bất tu oan tổ cánh vưu nhân. Dục đắc bất chiêu vô gián nghiệp, Mạc báng Như Lai chánh pháp luân. Chiên đàn lâm vô tạp thụ, Uất mật sâm trầm sư tử trú. Cảnh tịnh lâm nhàn độc tự du, Tẩu thú phi cầm giai viễn khứ. Sư tử nhi, chúng tùy hậu, Tam tuế tiện năng đại hao hống. Nhược thị dã can trục Pháp Vương, Bách niên yêu quái hư khai khẩu ! Viên đốn giáo vật nhân tình, Hữu nghi bất quyết trực tu tranh. Bất thị sơn tăng sinh nhân ngã, Tu hành khủng lạc đoạn thường khanh! Phi bất phi, thị bất thị, Sai chi hào li thất thiên lý. Thị tắc Long nữ đốn thành Phật, Phi tắc Thiện Tinh sanh hãm trụỵ Ngô tảo niên lai tích học vấn, Diệc tằng thảo sớ tầm kinh luận, Phân biệt danh tướng bất tri hưu, Nhập hải toán sa đồ tự khốn, Khước bị Như Lai khổ ha trách, Sổ tha trân bửu hữu hà ích ? Tòng lai tắng đắng giác hư hành, Đa niên uổng tác phong trần khách ! Chủng tánh tà, thác tri giải, Bất đạt Như Lai viên đốn chế. Nhị thừa tinh tiến vật đạo tâm, Ngoại đạo thông minh vô trí huệ. Diệc ngu si, diệc tiểu ngãi, Không quyền chỉ thượng sanh thực giải, Chấp chỉ vi nguyệt uổng thi công, Căn cảnh pháp trung hư niết quái ! Bất kiến nhất pháp tức Như Lai, Phương đắc danh vi Quán Tự Tạị Liễu tức nghiệp chướng bổn lai không, Vị liễu ưng tu hoàn túc tráị Cơ phùng ngọc thiện bất năng xan. Bệnh ngộ Y Vương chẩm đắc sái ? Tại dục hành thiền tri kiến lực, Hỏa trung sanh liên chung bất hoạị Dõng Thi phạm trọng ngộ vô sanh, Tảo thời thành Phật ư kim tạị Sư tử hống vô úy thuyết, Thâm ta mông đổng ngoan bì đát, Chỉ tri phạm trọng chướng bồ đề, Bất kiến Như Lai khai bí quyết. Hữu nhị tỳ khưu phạm dâm sát. Ba Li huỳnh quang tăng tội kết. Duy Ma đại sĩ đốn trừ nghi, Do như hách nhật tiêu sương tuyết. Bất tư nghị giải thoát lực, Diệu dụng hằng sa giã vô cực. Tứ sự cúng dường cảm từ laọ Vạn lượng hoàng kim diệc tiêu đắc. Phấn cốt toái thân vị túc thù, Nhất cú liễu nhiên siêu bách ức. Pháp trung Vương tối cao thắng, Hằng sa Như Lai đồng cộng chứng. Ngã kim giải thử như ý châu, Ti’n thọ chi giả giai tương ứng. Liễu liễu kiến vô nhất vật, Diệc vô nhân diệc vô Phật. Đại thiên sa giới hải trung âu, Nhất thiết thánh hiền như điện phất. Giả sử thiết luân đỉnh thượng triền, Định huệ viên minh chung bất thất. Nhật khả lãnh, nguyệt khả nhiệt, Chúng ma bất năng hoại chân thuyết. Tượng giá tranh vanh mạn tiến đồ, Thuỳ kiến đường lang năng cự triệt? Đại tượng bất du ư thố kính, Đại ngộ bất câu ư tiểu tiết. Mạc tương quản kiến báng thương thương, Vị liễu, ngô kim vị quân quyết
[sửa]Tham khảo
- Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-guang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ Điển. Phật Quang Đại Từ Điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)
- Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
- CHỨNG ĐẠO CA Tác giả: Thiền sư Huyền Giác - Dịch giả: Cư sĩ Trúc Thiên.Nhà xuất bản Lá Bối ấn hành lần thứ nhất tại Saigon năm 1970
--
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét